سیدعلیرضا کاشی‌زاد
175 نفر از نمایندگان مجلس از رئیس جمهور خواستند که کابینه قوی تر و مقتدر تری انتخاب کند/ 24 تیر 72
این ۱۳ نفر از سال ۱۳۵۷ تاکنون بر مسند وزارتخانه ای نشسته اند که نام امروز آن با علوم، تحقیقات و فناوری پیوند خورده است و در یکی از همین دوره های تاریخی نامش با فرهنگ عجین بوده؛ وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
داستان توسعه در ایران قصه های شنیدنی و خواندنی دارد. به ویژه اگر در حوزه آموزش و مشاوره مدیریت نیز فعالیت داشته باشید، مرور این داستان یک پیشنیاز محسوب می شود. نگارنده در حوزه تخصصی فعالیت اش در زمینه ترویج نوآوری - از سال ۸۷ با راه اندازی یک گروه آموزشی تا به امروز و همراهی با اکسیر نوآوری - داستانهای کوتاه و ناکوتاهی دارد که می تواند تبدیل به آثاری دراماتیک شود. در این قصه ها، یک واژه ی پر تکرار می بینیم: تأخیر؛ تأخیر؛ تأخیر ...
در شرایطی که کمتر از یک ماه دیگر بهار دانشگاه ها آغاز می شود. در لحظه تحویل سال جدید، یکی از کلیدی ترین وزارتخانه های کشورمان با سرپرست ادامه حیات خواهد داد. در نظام اداری پر از کاغذ ما تغییر یک وزیر یعنی تحمیل یک تأخیر!
تأخیر در سیستمهای پیچیده اقصادی و اجتماعی از آن دست مفاهیمی است که اگر در تحلیل ما فراموش شود، امیدی به درستی سیاستهای مان نخواهد بود. جان استرمن، استاد مسلّم تحلیل سیستمها می نویسد:
« تأخیرها فراگیر هستند. اندازه گیری و گزارش دهی اطلاعات زمان بر است. تصمیم گیری زمان بر است و مدتی طول می کشد تا تصمیمات وضعیت سیستم را تحت تأثیر قرار دهند. برخی تأخیرها با ایجاد ناپایداری و نوسان حامل خطرند. برخی دیگر با جدا کردن تغییرات ناخواسته و قادر ساختن مدیران به جداسازی سیگنال ها (پیامها) از نویزها (اختلالات)، چراغ روشن تری را در اختیار افراد قرار می دهند. »
در نوآوری نظام یافته نیز پیوند گذشته، حال و آینده یک مسیر پیوسته و برقرار است. اهمیت این پیوند، زمانی درک می شود که از دریچه ی کشف و حل مسأله های ناآشنا به تصویر بزرگ مسأله ی خود فکر می کنیم.
استیضاح وزیری که روز گذشته سخنان خود را در مجلس با یک بیت شعر به پایان رساند، بهانه ای شد برای نوشتن این یادداشت و اشتراک گذاری یک ایده.
وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم / که در طریقت ما کافریست رنجیدن
بیایید خلاقانه تصور کنیم:
به احترام خواجه شمس‌الدین محمد (حافظ شیرازی) رنجیده نمی شویم تنها به قدر یک نشست! در این نشست تمامی این سیزده نفر - البته با احتساب روح مرحوم حسن حبیبی - نشسته اند و یک صورت مسأله ابداعی روی میز است:
چگونه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری آینده در طول کمتر از سه سال می تواند این وزارتخانه را به اندازه ی سی سال پیش ببرد. و در پایان دوره وزارت، از این وزیر تقدیر شود.
تردید ندارم که با تسهیلگری این نشست توسط حرفه ای های تفکر خلاق و تحلیل مسأله ها، می توان به نتایج شگفت انگیزی رسید. نتایجی که هیچ وقت رسانه ای نمی شود و می رود روی میز کار وزیر جدید.